آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که در هنگام خرید دوربین مداربسته باید به چه فاکتورهایی توجه کنید؟ یکی از مهمترین نکاتی که باید در هنگام انتخاب یک دوربین مداربسته به آن توجه کنید این است که آیا دوربین پوشش لازم در ناحیه‌ای که مد نظر شماست ایجاد می‌کند یا خیر؟ محل نصب دوربین و فاصله آن از محلی که قرار است مورد نظارت قرار گیرد و نیز فاصله کانونی دوربین نقش مهمی در میدان دید دوربین ایجاد می‌کند. اغلب محل نصب دوربین به وسیله عواملی مانند نوع زیرساخت، مسیر کابل‌کشی و اشیایی که ممکن است دید دوربین را مختل کنند محدود می‌شود.با دقت بیشتر در انتخاب نوع لنز دوربین مداربسته از میان انواع لنز فیکس یا ثابت، لنز وریفوکال و لنز موتورایز یا زوم ، بسیاری از این موانع را می‌توان کاهش داد. یا کاملا از بین برد.
دانستن ویژگی‌ها، مزایا و معایب هرکدام از انواع لنز دوربین مداربسته که به آن اشاره کردیم ( لنز فیکس، لنز وریفوکال و لنز موتورایز یا زوم) می‌تواند به کاهش مشکلات در زمان وقوع کمک نماید.
سر فصل های این متن از این قرارند:
- انواع لنز دوربین مداربسته
- کاربرد های انواع لنز دوربین مداربسته
- چطور باید بهترین لنز دوربین مداربسته را انتخاب کنیم؟
انواع لنز دوربین مداربسته :
سه نوع لنز برای دوربین‌های مداربسته وجود دارد :
- لنز فیکس
- لنز وریفوکال
- لنز زوم یا موتورایز
هرکدام از انواع لنز فیکس، لنز وریفوکال و لنز موتورایز ویژگی‌هایی دارند که متفاوت از دیگری است و هرکدام با توجه به نوع نیاز باید در موقعیت مناسب خود مورد استفاده قرار بگیرد. فاصله کانونی و قابلیت تنظیم فاصله کانونی ، تعیین می‌کند که دوربین دارای چه نوع لنزی است. فاصله کانونی با میلی متر تعیین می‌شود و هرچه فاصله کانونی کوچک‌تر شود، زاویه یا میدان دید بزرگتر می‌شود. برای دوربین‌های مداربسته این عامل باعث ایجاد میدان دید عمودی و افقی می‌شود. گرچه در بیشتر موارد دید افقی بیشتر کاربرد دارد.
لنز فیکس :
لنز فیکس برخلاف لنز وریفوکال و لنز موتورایز دارای فاصله کانونی ثابت است. این لنزها دارای دید ثابت افقی بوده و شما به منظور تغییر در مقدار جزئیاتی که می‌توانند توسط دوربین دیده شوند باید به صورت فیزیکی محل دوربین را تغییر دهید و دوربین را نزدیک‌تر یا دورتر از منطقه‌ای که می‌خواهید توسط دوربین تحت پوشش قرار گیرد، نصب نمایید.
لنز ثابت برای نیازهای مانیتورینگ عمومی عملکرد خوبی دارد و یا زمانی که منطقه مورد نظر برای نظارت کوچک باشد مانند لابی یا ورودی‌ها، می‌توانید از لنز فیکس استفاده کنید. این لنزها از ارزان‌ترین انواع لنزها هستند.
لنز وریفوکال :
لنز وریفوکال در مقایسه با لنز فیکس دارای انعطاف بیشتر و در مقابل لنز موتورایز یا زوم دارای انعطاف کمتر است. در واقع لنز وریفوکال حد فاصل دو لنز دیگر است. این لنز دارای فاصله کانونی قابل تنظیم است. یکی از تنظیمات رایج برای لنزهای وریفوکال، تنظیم فاصله کانونی بین ۳ میلیمتر تا ۹ میلیمتر است.
این لنز قابل تنظیم به شما اجازه می‌دهد که به صورت دستی میدان دید افقی دوربین را تنظیم نمایید. در نتیجه شما اجازه دارید یک دوربین را در فاصله‌ای از ناحیه مورد نظر قرار دهید و سپس زاویه دید را باریک‌تر کنید تا جزئیات بیشتری در تصویر به دست آورید.
این قابلیت به خصوص زمانی که شما در انتخاب محل نصب دوربین محدودیت دارید بسیار کمک کننده خواهد بود. این یک موقعیت کاملا رایج درطراحی سیستم‌های نظارتی است که جزئیات یک صحنه مورد نیاز باشد. برای مثال در یک ورودی که ورودی از ساختمان ۵۰ فوت فاصله دارد.
لنز موتورایز یا زوم :
لنز موتورایز بسیار شبیه به لنز وریفوکال است اما با دو تفاوت عمده. اول اینکه لنز زوم عموما موتورایز است. این قابلیت به شما اجازه می‌دهد تا از طریق یک رابط کاربری به تنظیم فاصله کانونی از راه دور بپردازید. مانند جوی استیک Joystick یا یک نرم‌افزار مدیریت ویدئو. دوم اینکه محدوده تنظیمات برای لنز موتورایز دوربین مداربسته عموما خیلی بزرگتر از لنز وریفوکال است. به عنوان مثال، یکی از مدل‌های دوربین دارای فاصله کانونی قابل تنظیم از ۴.۳ تا ۱۲۹ میلیمتر است.
تنظیمات لنز موتورایز معمولا به عنوان نرخ زوم اپتیکال بیان می شوند که همان اختلاف بین کوچک‌ترین و بزرگترین فاصله کانونی لنز است. در مثال بالا، که فاصله کانونی بین ۴.۳ تا ۱۲۹ میلیمتر قابل تنظیم بود نرخ زوم اپتیکال معادل ۴.۳mm*30=129mm 30X می‌باشد.
دوربین مداربسته با لنز موتورایز به طراح سیستم اجازه می‌دهد که ابتدا دوربین را نصب نماید و سپس به تنظیمات زوم دوربین برای داشتن عالی‌ترین جزئیات بپردازد. یک مثال برای این مورد این است که یک دوربین در خروجی ساختمان نصب شود و سپس لنزها طوری تنظیم کنید که یک مسافت ۱۵۰ متری در طول جاده منتهی به ساختمان را پوشش دهد طوری‌که ورود یک خودرو به این جاده از ساختمان قابل شناسایی باشد ( این قابلیت در ویلاها کاربرد زیادی دارد.)
این کار باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های نصب نسبت به موقعی که بخواهیم دوربین را در فاصله ۱۵۰متری ساختمان نصب نماییم خواهد شد. اگرچه لنز موتورایز گران‌ترین نوع از انواع لنزها در مقایسه با لنز ثابت و لنز وریفوکال است اما استفاده از این لنز درموقعیت صحیح می‌تواند به صرفه‌تر باشد.
کاربردهای انواع لنز دوربین مداربسته :
سه نوع اساسی، لنز ثابت، لنز وریفوکال و لنز موتورایز هرکدام دارای کاربردهای متفاوتی هستند که بهترین تصویر و جزئیات را برای منطقه‌ای که تحت نظارت قرار می‌گیرد ارائه می‌دهند. لنز فیکس هزینه کمتری دارد اما باید به صورت فیزیکی جابه‌جا شود تا تغییرات در میدان دید ایجاد شود. لنز وریفوکال انعطاف بیشتری در انتخاب محل نصب برای شما به همراه خواهد آورد. چون شما می‌توانید میدان دید را تنظیم نمایید. اما نسبت به لنز فیکس گران‌قیمت‌تر است.
لنز موتورایز بزرگترین تغییرات میدان را برای شما فراهم می‌کند اما نسبت به لنز فیکس و و لنز وریفوکال پرهزینه‌تر است. یک طراح سیستم‌های نظارتی می‌تواند در انتخاب لنز صحیح بین انواع مختلف لنز دوربین مدار بسته به شما کمک کنند و نیاز و انتظارات شما را برآورده کند.
چطور باید بهترین لنز دوربین مداربسته را انتخاب نماییم ؟
۵ فاکتوری که نباید فراموش کنید :
- فاصله کانونی: سایز لنز دوربین مداربسته با فاصله کانونی، که بامیلیمتر اندازه‌گیری می‌شود، اصطلاح مهمی در لنزهای دوربین‌های مداربسته است و تعیین کننده میدان دید که به آن زاویه دید برای لنزهای دوربین نیز گفته می‌شود، است. پس تفاوت بین لنزهای ۲.۸ و ۳.۶ میلیمتر در دوربین‌های مداربسته چیست؟ به صورت خلاصه، هرچقدر فاصله کانونی لنزهای دوربین‌های امنیتی کوچک‌تر باشد، محدوده وسیعتری را می‌توانید ببینید اما با جزئیات کمتر. هرچقدر فاصله کانونی بیشتر باشد، فواصل دورتری را می‌توانید ببینید اما با زاویه کمتر، یعنی محدوده باریک‌تری را می‌توانید مشاهده کنید.
- دیافراگم: دیافراگم دوربین مداربسته روزنه‌ای است که نور برای ورود به داخل دوربین از آن عبور می‌کند. که با F-stops اندازه‌گیری می‌شود. چیزی که ممکن است تا حدی باعث سردرگمی شما شود این است که هرچقدر مقدار عددی F-stop کوچک‌تر باشد بیان کننده دیافراگم بزرگتر برای عبور نور است. برای مثال F-stop 1.4 به معنی دیافراگم بزرگتر برای عبور نور است. این اصطلاح در دوربین‌های مداربسته بسیار مهم است چرا که بر عمق میدان دوربین مداربسته (فاصله بین نزدیک‌ترین و دورترین شی در یک صحنه که به صورت واضح در تصویر دیده می‌شود) تاثیر می‌گذارد. دیافراگم محدود با عمق زیاد میدان مطابقت دارد که باعث می‌شود تا اشیا بیشتری در تصویر ثبت شوند.
نکته: شما می‌توانید از طریق تنظیم دیافراگم دوربین مداربسته خود، بر میزان فوکوس صحنه خود کنترل داشته باشید. یک دیافراگم بازتر باعث می‌شود که اشیایی که در نزدیکی دوربین قرار داند کاملا واضح به نظر برسند اما زمینه محو خواهد بود و بالعکس دیافراگم بسته‌تر باعث می‌شود که همه چیز واضح به نظر برسد.
- آیریس(IRIS): آیریس کنترل‌کننده میزان نور ورودی به دوربین از طریق دیافراگم است. زمانی که آیریس فضای عبوری زیادی برای ورود نور ایجاد می‌کند، نور بیشتری می‌تواند از طریق دیافراگم وارد دوربین شود. البته این به این معنی نیست که آیریس بازتر به معنی دریافت بهتر تصویر است. نور بسیار زیاد می‌تواند باعث روشن شدن بیش از حد تصویر و نور بسیار کم ممکن است باعث تاریک‌شدن تصویر شود. بنابراین انتخاب آیریس مناسب برای نوع کاربری شما ضروری است. آیریس‌ها FIX ، Manual عموما برای فضای داخلی جائیکه ثبات نور وجود دارد مانند اداره‌ها، مدارس و فروشگاه‌ها استفاده می شوند. از طرف دیگر لنزهایAuto IRIS می‌توانند به صورت اتوماتیک تغییرات نور را تنظیم کنند و برای فضاهای خارجی و بیرونی که تغییرات نوری در آن اتفاق می‌افتند، ایده‌آل‌تر هستند.
نکته: قبل از خرید دوربین مداربسته به محل نصب دوربین خود فکر کنید. فضای داخلی یا خارجی؟ پاسخ این سوال به تعیین نوع آیریسی که باید خریداری کنید تاثیر می‌گذارد.
- شکل دوربین : زمانی که به لیست ویژگی‌های لنز دوربین مداربسته نگاه می‌کنید احتمالا به اعدادی مانند ۱.۲ اینچ، ۱.۳ اینچ، ۲.۳ اینچ و ۱.۴ اینچ برای سنسورهای تصویر توجه کرده‌اید. در حالت کلی هرچقدر شکل دوربین کوچک‌تر باشد، زاویه دید لنز دوربین امنیتی باریک‌تر می‌شود. برای مثال یک سنسور تصویر ۲.۳ اینچ عریض‌تر از یک سنسور ۱.۳ اینچ خواهد دید. این همان شکل دوربینی است که ما درباره آن صحبت می‌کنیم. توجه داشته باشید که سایز سنسور تصویر ۲.۳ اینچ بزرگترین سایز سنسور تصویر است. بنابراین به خاطر داشته باشید که اندازه فرمت یک لنز دوربین امنیتی باید برابر یا بیشتر از دوربین باشد، در غیر این صورت گوشه‌های صحنه مشاهده شده بریده خواهند شد.
نکته: فراموش نکنید که هم فرمت سایز دوربین‌های امنیتی و هم لنزها را دوباره چک کنید و قوانینی که در سطر‌های قبلی به آن اشاره کردیم را دنبال کنید تا بهترین تصمیم را بگیرید.
- لنزهای C-Mount یا CS-Mount : زمانی که بحث اتصال لنز به دوربین پیش می‌آید، این دو مدل حق انتخاب‌های متفاوتی برای شما ایجاد می‌کنند. تفاوت اساسی این دو مدل در فاصله موثر بین لنز و سنسور تصویر می‌باشد. این فاصله برای مدل‌های C-Mount برابر با ۱۷.۵ میلیمتر است درحالی‌که برای CS-Mount 12.5 میلیمتر است. دوربین و لنزها باید از یک نوع باشند تا بتوانند به هم متصل شوند و تصویری فوکوس شده ارائه نمایند. شما می‌توانید یک لنز C-Mount را توسط یک رینگ ۵ میلیمتری روی دوربین CS-Mount نصب نمایید اما لنز CS-Mount قابل تنظیم بر روی دوربین‌های C-Mount نمی‌باشد. به همین دلیل اکثر دوربین‌های از نوع CS-Mount هستند.
نتیجه گیری :
با توجه به توضیحاتی که درقسمتهای قبلی ارائه گردید می تواند نتیجه گرفت که برای خرید دوربین مداربسته تنها توجه به رزولوشن دوربین کافی نیست بلکه پارامترهای مختلفی در هنگام خرید باید مد نظرقرار بگیرند. یکی از این موارد انتخاب لنز مناسب با توجه به شرایط است. بنابراین دریافت مشاوره از یک متخصص که به تمامی موارد اشراف کامل دارد می‌تواند منجر به انتخاب درست و جلوگیری از ضرر و زیان و هزینه‌های مازاد گردد.
